مقدمه
ارسال اظهارنامه مالیاتی یکی از اصلی‌ترین وظایف مؤدیان است. هر خطا یا غفلت در این فرآیند، می‌تواند هزینه‌های سنگینی از جمله جریمه‌های مالیاتی، رد دفاتر و حتی محرومیت از معافیت‌ها را در پی داشته باشد. با هوشمند شدن سامانه‌های سازمان امور مالیاتی و اجرای کامل قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان در سال ۱۴۰۴، دقت در ارسال اظهارنامه بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است.
مهلت قانونی ارسال اظهارنامه
بر اساس ماده ۱۱۰ قانون مالیات‌های مستقیم:
اشخاص حقوقی (شرکت‌ها و مؤسسات): موظفند حداکثر تا ۴ ماه پس از پایان سال مالی خود، اظهارنامه عملکرد را به سازمان امور مالیاتی ارائه کنند.
عدم تسلیم اظهارنامه در مهلت مقرر، مشمول جریمه‌ای معادل ۳۰٪ مالیات متعلق خواهد بود که غیرقابل بخشش است.
مهم‌ترین اشتباهات رایج مؤدیان در ارسال اظهارنامه مالیاتی:
۱. ارسال اظهارنامه پس از مهلت قانونی
بسیاری از مؤدیان تصور می‌کنند مهلت اظهارنامه برای همه تا پایان خرداد است، در حالی‌که برای اشخاص حقوقی، ۴ ماه پس از پایان سال مالی (مثلاً اگر سال مالی شرکت از اول دی شروع شده، مهلت تا پایان فروردین سال بعد است).
جریمه: ۳۰٪ مالیات متعلق – غیرقابل بخشش طبق ماده ۱۹۲ ق.م.م
۲. اشتباه در تطبیق اطلاعات با سامانه مؤدیان
از سال ۱۴۰۳ به بعد، اظهارنامه‌ها با اطلاعات سامانه مؤدیان تطبیق داده می‌شوند. اگر اطلاعات فروش، خرید، درآمد یا سود در اظهارنامه با گزارش‌های ثبت‌شده در سامانه مؤدیان مغایرت داشته باشد، احتمال رد دفاتر یا مطالبه مابه‌التفاوت وجود دارد.
توصیه: قبل از ارسال اظهارنامه، تطابق نهایی را با گزارش‌های سامانه مؤدیان انجام دهید.
۳. درج هزینه‌های غیرقابل قبول
بر اساس ماده ۱۴۸ ق.م.م و آیین‌نامه‌های مرتبط، فقط برخی هزینه‌ها به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی شناخته می‌شوند. درج هزینه‌های فاقد مدارک یا غیرضروری (مثلاً پذیرایی شخصی، هدایای بدون مستند، یا هزینه‌های فاقد فاکتور رسمی) می‌تواند باعث افزایش مالیات قابل پرداخت شود.
۴. بی‌دقتی در ثبت درآمد و سود واقعی
برخی مؤدیان به امید کاهش مالیات، درآمد خود را کمتر ثبت می‌کنند. با اتصال کامل به سامانه مؤدیان، گزارش‌های بانکی، تراکنش‌های کارت‌خوان و خرید و فروش‌ها در حال بررسی اتوماتیک است. اظهار کمتر از واقعیت = ریسک رسیدگی، جریمه
۵. عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی برای شرکت غیرفعال
حتی اگر شرکت در یک سال فعالیت نداشته باشد، ارسال اظهارنامه الزامی است. ارسال نکردن، مشمول جریمه و حتی مانع انحلال رسمی شرکت در آینده می‌شود.
۶. عدم ثبت اطلاعات شرکا و سهامداران به‌درستی
در شرکت‌های سهامی یا با مسئولیت محدود، اطلاعات مربوط به شرکا (تعداد، درصد سهم، سود) باید دقیق و مطابق اساسنامه و تصمیمات مجمع عمومی باشد. بی‌دقتی در این اطلاعات باعث مغایرت با دفاتر ثبت شرکت‌ها و جریمه‌های سنگین می‌شود.
۷. ارسال اظهارنامه بدون بررسی نهایی متخصص
ارسال اظهارنامه توسط افراد غیرحرفه‌ای یا کپی‌کاری از سنوات گذشته بدون بررسی، یکی از دلایل رایج بروز خطاهاست. هر سال ممکن است مقررات تغییر کند. تنظیم دقیق صورت سود و زیان، بهای تمام‌شده، استهلاک و مالیات حقوق نیاز به تخصص دارد.
نتیجه‌گیری
در سال ۱۴۰۴ با اجرای کامل قانون پایانه‌های فروشگاهی، سامانه مؤدیان، و سخت‌گیری بیشتر در رسیدگی‌ها، اشتباهات در اظهارنامه می‌تواند هزینه‌زا و دردسرساز باشد.
استفاده از مشاور مالیاتی مطلع از قانون، به‌روزرسانی اطلاعات مالی، ثبت دقیق اطلاعات در سامانه مؤدیان و استفاده از نرم‌افزارهای معتبر حسابداری، مهم‌ترین راهکار برای جلوگیری از اشتباهات مالیاتی است.
نکته طلایی
اگر اظهارنامه را به‌موقع و دقیق ارسال کنید:
از جریمه‌های غیرقابل بخشش ۳۰٪ در امان می‌مانید
از معافیت‌های قانونی و مشوق‌های مالیاتی بهره‌مند می‌شوید
